Policija je spriječila incidente između vjernika Crnogorske pravoslavne crkve (CPC) na cetinjskom Dvorskom trgu, gdje je tradicionalno, 6. januara, organizovano nalaganje badnjaka pristalica ove crkve.
Kada su se trgu pojavili mitropolit CPC Mihailo i doskorašnji episkop iste crkve Boris, koji su u otvorenom sukobu došlo je do tenzija, guranja i verbalnih provokacija među njihovim pristalicama. Ovo je prvo nalaganje badnjaka nakon prošlogodišnjeg otvorenog raskola u Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi, na pristalice Mihaila i Borisa .
Policija je na Cetinju spriječila veći sukob nakon što je uoči početka nalaganja badnjaka došlo do sukoba između poglavara Crnogorske pravoslavne crkve Mihaila i Borisa, 6. januara 2024. Reakcijom policije, koja je fizički rastavila sukobljene vjernike, situacija se smirila a Mihajlo je nakon kraćeg obraćanja napustio skup.
“Ovo je badnjak s ulice. Ja ovaj badnjak neću osveštati jer nije badnjak CPC, jer ga osvećuje onaj koji nema nikakve ingerencije. Badnjak koji je naložen s ulice, crnogorski nije”, rekao je Mihailo okupljenima.
Sve se događalo oko mjesta vjerskog obreda nalaganja badnjaka, dan a uoči proslave Božića. Do otvorene podjele u CPC je došlo prošle godine nakon što je grupa mlađih sveštenika pokušala da smijeni i penzioniše mitropolita Mihaila Dedeića. Na Cetinju je u septembru prošle godine održan skup kada je više stotina građana i vjernika CPC proglasilo episkopa Borisa Bojovića novim mitropolitom.
Taj skup je mitropolit Mihailo proglasio pučem, a Borisa Bojovića i njegove saradnike ‘zavjerenicima’.
Tada je saopšteno da ga Sveti Arhijerski Sinod rasčinjava zbog “raskolničkih i necrkvenih aktivnosti”, koje su rezultirale njegovim, kako su kazali iz CPC, samoproglašnjem za mitropolita. Spor je imao i pravni epilog. Ministarstvo pravde je ocijenilo neosnovanim da Boris Bojović bude imenovan za mitropolita CPC.
Stejt department podseća da su premijer Dritan Abazović i patrijarh SPC Porfirije (na fotografiji) otpisali “okvirni sporazum” kojim se regulišu odnosi države i SPC “uprkos protivljenju civilnog društva, drugih verskih organizacija i opozicionih političkih stranaka.
Naime, nakon što je 1918. nezavisna Crna Gora nasilno prisajedinjena Srbiji, i tako ušla u sastav Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, srpske vlasti su dekretom ukinule CPC . Time je ona svedena na mitropoliju unutar SPC sa sjedištem u Beogradu.
Iako je Crna Gora obnovila nezavisnost 2006. godine, CPC je još uvijek kanonski nepriznata od gotovo svih pravoslavnih crkava, a vjerske službe obavlja u svega nekoliko crkvenih objekata, jer su ostali preneseni u vlasništvo SPC.
CPC i SPC odvojeno nalažu badnjake više od 30 godina
I ove godine vjernici Srpske pravoslavne crkve nalagali su badnjake ispred Cetinjskog manastira. Njima se obratio mitropolit SPC u Crnoj Gori Joanikije. Nalaganju badnjaka je, između ostalih, prisustvovao i predsjednik Skupštine i jedan od čelnika nedavno rasformiranog proruskog Demokratskog fronta Andrija Mandić.
Tradicionalno, više od trideset godina, od 1994. godine, na Cetinju pravoslavni vjernici u Crnoj Gori, pripadnici CPC i SPC odvojeno slave Badnji dan i Božić. Ispred Cetinjskog manastira nalažu vjernici SPC, a na Dvorskom trgu, udaljenom par stotina metara CPC.
Iako godinama nisu zabilježeni incidenti između vjernika i pristalica dvije crkve, skupove i okupljanja građana preventivno snimaju policijske kamere. U vlasništvu SPC su gotovo svi pravoslavni objekti u Crnoj Gori, što je potvrđeno potpisivanjem Temeljnog ugovora u avgustu 2022. Između premijera Dritana Abazovića i Patrijarha Porfirija.
Pravoslavno stanovništvo u Crnoj Gori većinski podržava SPC.
Srpska pravoslavna crkva u bliskim je vezama sa Ruskom pravoslavnom crkvom , koja podržava ruskog predsjednika Vladimira Putina.
